Ortak mülkiyete konu bir taşınmaz üzerinde yer alan bina, ağaç, kuyu, duvar, sera gibi kalıcı yapı ve tesisler, hukuk dilinde muhtesat olarak adlandırılır. Bu tür yapılar, bazen bir paydaş tarafından kendi inisiyatifiyle yapılmış olabilir.

Ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davasında bu muhtesatların kime ait olduğu, değerinin nasıl hesaplanacağı ve satış ya da paylaşımda nasıl dikkate alınacağı önemli bir hukuki tartışma konusudur.

Hukuki Dayanak

• Türk Medeni Kanunu m. 684 – 686: Zilyetlik, eklentiler ve yapı malikliği
• HMK ve Yargıtay içtihatları

Muhtesata Örnekler

Peki, Bu Yapı Kimin Sayılır?

Eğer taşınmaz hisseli ise ve hissedarlardan biri diğerlerinin rızası olmadan yapı yaptıysa, bu yapı muhtesat sayılır. Muhtesat, kelime anlamıyla “sonradan yapılmış ek yapı veya tesis” anlamına gelir. Hukuki olarak ise:

• Ortak taşınmaz üzerinde bir paydaşın yaptığı ek bina, eklenti ya da tesis demektir.
• Taşınmazla birlikte satışa konu olur, ancak özel mülkiyet iddiası varsa bu ayrıca değerlendirilir.
• Değeri, bilirkişi raporları ile belirlenir.

Davada Muhtesatla İlgili Olası İddialar:

Muhtesat İddiası Nasıl Ortaya Çıkar?

Ortaklığın giderilmesi davasında bir paydaş:

“Bu taşınmazda bulunan yapıyı ben kendi paramla yaptım, bu bana aittir” şeklinde muhtesat iddiasında bulunabilir.

Bu iddia üzerine mahkeme:

• Yapının gerçekten tek başına o kişiye ait olup olmadığını
• Yapının ne zaman, nasıl ve kimin tarafından yapıldığını
• Diğer paydaşların rızasının bulunup bulunmadığını
• Yapının ekonomik değerini bilirkişi aracılığıyla inceler.

Yargıtay Kararından Örnek:

Yarg. 14. HD 2019/12034 E., 2020/4567 K.

“Davacının ortak taşınmaz üzerine yaptığı yapı bilirkişi raporuyla tespit edilmiş, yapı kendisine tahsis edilmiş ve diğer hissedarlara değer farkı ödenmesine karar verilmiştir.”

Sık Sorulan Sorular (FAQ)

Kendi paramla yaptığım evi kaybedebilir miyim?

Evet. Yapı tapuda senin adına kayıtlı değilse, malın kendisi değil sadece değer bedeli senin olur.

Benim yaptığım yapı başkasına verilirse ne olur?

Mahkeme o kişiye yapı değeri kadar bedel ödemesine karar verebilir.

Yapının bana bırakılmasını isteyebilir miyim?

Eğer fiili kullanım senin elindeyse ve yapı sana aitse, mahkeme o bölgeyi sana bırakabilir.

İpuçları ve Öneriler:

• Muhtesat iddiası varsa, dava dilekçesinde açıkça belirtilmelidir.
• Yapı ruhsatı, inşaat tarihi, masraf belgeleri gibi deliller sunulmalıdır.
• Fotoğraf, tanık, malzeme faturaları da değer tespitinde önemlidir.

Sonuç Olarak:

• Ortak taşınmaz üzerinde bir yapı varsa ve bu yapı hissedarlardan biri tarafından yapılmışsa, bu yapı muhtesat olarak kabul edilir.
• Bu yapı nedeniyle taksim, değer farkı, tazminat ya da tahsis gibi yollar gündeme gelir.
• İzale-i şuyu davası açarken, muhtesat iddiası mutlaka açıkça belirtilmelidir.

Av. Engin Kara ile Hukuki Destek Alın

Ortak mülkiyetli taşınmazlarda yapı veya eklenti iddiası, satış ve paylaşım sürecini doğrudan etkileyebilir. Hakkınız olan katkının ziyan olmaması için uzman hukuki destek almak büyük önem taşır. Bu süreçte doğru hukuki destek almak için Av. Engin Kara ile iletişime geçebilirsiniz.