Türk Ceza Kanunu’na göre “iştirak”, bir suçun birden fazla kişi tarafından işlenmesidir. Ancak bu kişiler suça aynı şekilde katılmazlar. Kimin ne kadar ceza alacağı, suça hangi şekilde katıldıklarına göre değişir.

TCK'ya Göre İştirak Şekilleri

Türk Ceza Hukuku'nda 3 temel iştirak şekli vardır:

1. Faillik (TCK 37)

a. Asli Fail:

Suçu bizzat kendi eliyle işleyen kişidir.

b. Müşterek Fail:

Suçu birlikte planlayıp, birlikte gerçekleştiren birden çok kişidir.

Her biri aynı cezaya çarptırılır.

Örnek:
A ve B, bir mağazayı birlikte soyar. → Müşterek faillik vardır.

2. Azmettirme (TCK 38)

Bir kişiyi suç işlemeye teşvik eden, cesaretlendiren, ikna eden kişidir.

Azmettirici, suçun faili gibi cezalandırılır.

Örnek:
C, D’ye “şu kişiyi döv, seni korurum” der. D döverse, C azmettirici olur.

3. Yardım Etme (TCK 39)

Suçun işlenmesine yardım eden, ama doğrudan işlemeyen kişidir.

İki tür yardım vardır:

• Manevi yardım: Suç işleme kararını desteklemek, cesaret vermek
• Fiziki yardım: Araç sağlamak, gözcülük yapmak, kaçış yolu oluşturmak

Yardım eden, faillik yapmaz; cezası daha düşüktür.

İştirakle İlgili Önemli Noktalar

• Her iştirak biçimi ayrı değerlendirilir.
• TCK, cezayı kişiselleştirir; herkes katkısı oranında sorumlu tutulur.
• İştirak için ortak kast, yani suçun bilerek ve isteyerek desteklenmesi gerekir.

Yargıtay Uygulamasından Notlar

• "Her birlikte işlenen suç, müşterek faillik sayılmaz."
• "Önceden anlaşma, suç planı ve birlikte kast varsa müşterek faillik oluşur."
• "Failin niyeti, eylemdeki rolü, katkı derecesi belirleyicidir."

Sık Sorulan Sorular (FAQ)

Yardım eden kişi hapse girer mi?

Evet. Ama ceza, failin aldığı cezadan daha hafif olur.

Azmettirici, faille birlikte yargılanır mı?

Genellikle evet. Aynı dosyada birlikte yargılanırlar.

Taksirli suçlarda iştirak olur mu?

Nadir görülür, ancak müşterek taksir gibi istisnalar vardır.

Sonuç Olarak:

• İştirak şekli, suçun kim tarafından ve nasıl işlendiğini belirlemek için önemlidir.
• Aynı suça karışan kişilerin sorumluluğu eşit değildir; katkı şekline göre ceza değişir.
• TCK 37–39 bu ayrımı düzenler ve uygulamada hakimlerin en çok değerlendirme yaptığı alanlardan biridir.

Av. Engin Kara ile Hukuki Destek Alın

İştirak halleri karışık ve hassas yorumlar gerektirir. Suçun niteliği, kastın derecesi ve katkı oranı gibi detaylar, ceza miktarını doğrudan etkiler. Yanlış sınıflandırma mağduriyete sebep olabilir. Bu süreçte doğru hukuki destek almak için Av. Engin Kara ile iletişime geçebilirsiniz.