TCK 29’a göre, “Haksız bir fiilin oluşturduğu öfke veya şiddetli elem sonucunda suç işleyen kişi hakkında ceza indirimi yapılabilir.” Ancak bu indirimin uygulanabilmesi için bazı zorunlu koşulların sağlanması gerekir.
Haksız Tahrik Uygulanma Şartları
| Şart | Açıklama |
|---|---|
| 1. Haksız bir fiil olmalı 2. Tahrik güncel olmalı 3. Failin duygusal durumu 4. Suçun tepkisel olması 5. İlişkilendirme mümkün olmalı |
Mağdurun fail üzerinde tahrik etkisi yaratan hukuka aykırı bir davranışı olmalıdır. (Hakaret, tehdit, saldırı vb.) Failin duyduğu öfke ya da elem, hemen veya çok kısa süre içinde suça dönüşmelidir. Failin işlediği suçun, doğrudan tahrik yaratan davranıştan kaynaklandığı ispatlanmalıdır. Failin davranışı ani ve tepkisel olmalı; önceden planlanmamış olmalıdır. Tahrik edilen davranış ile işlenen suç arasında neden-sonuç ilişkisi kurulabilmelidir. |
Tahrik Sayılabilecek Haksız Fiillerden Örnekler
Ancak her hakaret ya da saldırı tahrik sayılmaz!
Fiilin şiddeti, fail üzerindeki etkisi, failin psikolojik yapısı gibi etkenler dikkate alınır.
Haksız Tahrik Uygulanmayacak Durumlar
| Durum | Neden |
|---|---|
| Suç önceden planlandıysa Tahrikten uzun süre sonra suç işlendiyse Tahrik fiili hukuka uygunsa |
Tahrik değil, tasarlama olur Tahrikin etkisi geçmiş sayılır Tahrik sayılmaz (örnek: kolluğun gözaltı işlemi) |
Önemli Not
Bazı suçlarda (örneğin kasten öldürme), haksız tahrik indirimi ciddi oranda ceza azaltabilir. Ancak her olay kendi bağlamında değerlendirilir. Mahkemeler failin kişiliğini, önceki davranışlarını ve olayın gelişimini birlikte yorumlar.
Yargıtay Kararları – Uygulama Örneği
Yarg. 1. CD 2020/2234 E., 2021/1455 K.
“Sanığın, eşinin sadakatsizliğini aniden öğrenmesi üzerine gelişen olayda öfke hâli ile hareket ettiği, bu nedenle haksız tahrik indiriminin uygulanması gerektiği…”
Sık Sorulan Sorular (FAQ)
Her öfke hâli haksız tahrik sayılır mı?
Hayır. Yalnızca mağdurun haksız davranışı varsa geçerlidir.
Olaydan bir gün sonra tepki verilirse?
Genellikle tahrik indirimi uygulanmaz. “Soğuma süresi” kavramı devreye girer.
Psikolojik durumun etkisi önemli mi?
Evet. Özellikle ani öfke hâli bilimsel değerlendirme ile desteklenirse indirimin oranı artabilir.
Kadınlar için ayrı değerlendirme yapılır mı?
Değil ama Yargıtay, sürekli şiddet gören kadınların tepkilerinde tahrikin süreliliğini dikkate alabilir.
Sonuç Olarak:
Av. Engin Kara ile Hukuki Destek Alın
Haksız tahrik savunması, olayın duygusal, zamansal ve hukuki yönlerinin titizlikle değerlendirilmesini gerektirir. Yanlış yorumlanan bir detay, cezada indirimi engelleyebilir. Bu süreçte doğru hukuki destek almak için Av. Engin Kara ile iletişime geçebilirsiniz.
