Türk Ceza Kanunu’na göre bir suç yalnızca tek bir kişi tarafından işlenmeyebilir. Suça katılan kişilerin her biri aynı derecede cezai sorumluluk taşımaz. Bu kişiler arasında fail, azmettiren ve yardım eden olarak ayrım yapılır.

Temel Tanımlar ve Farklar

Ayrımların Pratikte Uygulaması

Fail (Asli & Müşterek Fail)

• Suçu doğrudan gerçekleştirir
• Suçun bütün aşamalarında aktiftir
• Kast (niyet) en yüksek derecededir

Örnek:
Hırsızlık sırasında kapıyı kırıp içeri giren kişi → Fail

Azmettiren

• Suçu bizzat işlemez
• Başkasına "git şunu yap" diyerek yön verir
• Psikolojik etkide bulunur, suçu işletir

Örnek:
A, B’ye “şu kişiyi döv, arkandayım” der → A azmettiren olur

Yardım Eden

• Suçu kolaylaştırır, destek sağlar
• Suç öncesinde veya işlenirken yardımcı rol alır
• Suçun oluşmasında etkisi vardır ama doğrudan fail değildir

Örnek:
Soygun sırasında gözcülük yapan kişi → Yardım eden

Yargıtay’dan Örnek Uygulamalar

Failin Tespiti

"Sanığın bizzat silahla ateş ederek mağduru yaraladığı sabittir. Fail olarak cezalandırılması gerekir."
– Yarg. 1. CD, 2021/2231 E., 2022/1123 K.

Azmettirme

"Sanığın mağdura karşı kin duyan kişiyi ikna ederek onu suça yönlendirdiği anlaşılmış, azmettirici olarak cezalandırılmıştır."
– Yarg. 3. CD, 2020/3341 E., 2021/887 K.

Yardım Etme

"Suçun işlenmesinden önce faille irtibat kurarak araç temin eden sanığın yardım eden sıfatıyla cezalandırılması gerekir."
– Yarg. 4. CD, 2019/4114 E., 2020/993 K.

Sık Sorulan Sorular (FAQ)

Azmettiren, faille aynı cezayı alır mı?

Evet. Azmettiren, fail gibi tam ceza alır.

Yardım eden hapis cezası alır mı?

Evet, ama genellikle cezası daha hafif olur.

Failin haberi olmadan yardım edilirse ne olur?

Failin yardım edenle kast birliği yoksa, yardım eden cezai sorumluluktan kurtulabilir.

Azmettirme ile yardım etme farkı nedir?

Azmettirme, suç kararını verdiren etkidir; yardım etme ise bu karar sonrası destek sağlamaktır.

Sonuç Olarak:

• Fail, suçu doğrudan işleyen kişidir.
• Azmettiren, suçu planlatan ve teşvik eden kişidir.
• Yardım eden, suçun işlenmesini kolaylaştıran destekçidir.
• Her biri farklı oranlarda cezai sorumluluğa sahiptir.

Av. Engin Kara ile Hukuki Destek Alın

Fail, azmettiren ve yardım eden ayrımı davanın seyrini ve ceza miktarını kökten etkiler. Mahkemeler bu ayrımı yaparken delillere ve olayın akışına büyük önem verir. Yanlış değerlendirme ise ağır sonuçlar doğurabilir. Bu süreçte doğru hukuki destek almak için Av. Engin Kara ile iletişime geçebilirsiniz.